Naturalne procesy zachodzące w jamie ustnej

 

Jama ustna jest skomplikowanym systemem biologicznym, w którym nieustannie zachodzą procesy demineralizacji i remineralizacji. Najpierw warto wspomnieć czym w ogóle jest mineralizacja. Jest to proces mający miejsce już w życiu płodowym. Zachodzi on właściwie we wszystkich tkankach twardych ludzkiego organizmu, czyli w kościach, zębinie, cemencie i szkliwie. Najpierw określone komórki wytwarzają tak zwaną macierz organiczną (bazę), która może wchłaniać substancje twarde, głównie fosforany wapnia, wbudowywane w tę macierz. Sole mineralne dostarczane są przez krew.

Demineralizacja to utrata substancji mineralnych ze szkliwa zachodząca pod wpływem niekorzystnego czynników szkodliwych takich jak na przykład kwasy produkowane przez bakterie.

Magdalena Zielnik, lekarz dentysta

Demineralizacja

Szkliwo jest najtwardszą tkanką naszego organizmu. Zbudowane jest w 96% z substancji mineralnych, głównie z jonów wapnia i fosforu występujących naturalnie w naszym ciele. Jest jednak mało odporne na częste spadki pH. Demineralizacja zachodzi, gdy zęby są przez dłuższy czas narażone na działanie słodkich czy kwaśnych pokarmów, bakterii lub przy niewystarczającej higienie jamy ustnej. Wszyscy wiemy, że duża ilość słodyczy w diecie nie jest korzystna dla zachowania prawidłowego stanu jamy ustnej. Często jednak zapominamy o szkodliwym działaniu kwaśnych pokarmów takich jak cytryna, sok pomarańczowy czy nawet pomidory. Złą sytuację pogarsza częste spożywanie tych produktów, ciągłe podjadanie skutkujące nieustannym niskim pH w jamie ustnej. Powoduje to, że substancje mineralne zawarte w szkliwie są z niego wypłukiwane. Dochodzi do rozpuszczenia powierzchownej warstwy szkliwa i inwazji bakterii do głębiej położonych warstw zęba.

Remineralizacja

Remineralizacja natomiast jest to proces ponownego wbudowywania substancji mineralnych w szkliwo, a więc wzbogacaniem częściowo rozpuszczonych tkanek w minerały. Substancje te dostarczane są w pastach do zębów i wzmacniają szkliwo, dzięki czemu staje się ona bardziej odporne na działanie kwasów.  Jego zachodzenie jest możliwe dzięki zdolności buforowej śliny. Ma ona pH lekko zasadowe, bliskie neutralnemu. Jest roztworem zawierającym dużo fosforanu wapnia, którego stężenie po lekkim zakwaszeniu jamy ustnej spada. Jego ilość w ślinie zmniejsza się i dochodzi do demineralizacji. Po wyrównaniu pH wapń i fluor mogą być wbudowywane w strukturę szkliwa i zachodzi remineralizacja. Dzięki fluorowi powstaje fluoroapatyt wapnia, który jest dużo bardziej odporny na działanie kwasów niż naturalnie występujący hydroksyapatyt. Powoduje on też, że procesy wbudowywania substancji mineralnych zachodzą dużo szybciej. Jednakże ciągłe eksponowanie zębów na działanie kwasów powoduje przewagę demineralizacji i powstawanie odwapnień.

Remineralizacja i demineralizacja zachodzą nieustannie w jamie ustnej. Drugi proces powoduje niszczenie i osłabienie szkliwa. Remineralizacja jest niezwykle ważna i istotne jest, aby zachodziła jak najczęściej. Powinniśmy pamiętać, że na oba procesy wpływa wiele czynników. Na niektóre mamy wpływ, dlatego powinniśmy być ich świadomi. Odpowiednia dieta- spożywanie produktów bogatych w witaminy i minerały pomaga w remineralizacji. Ważne jest przepłukiwanie buzi, chociażby wodą, po każdym posiłku, aby podnieść pH. Codzienna higiena jamy ustnej-szczotkowanie zębów co najmniej dwa razy dziennie.  Niedobory witaminy D- bardzo częste w naszej strefie klimatycznej, dlatego pamiętajmy o jej suplementacji, przynajmniej w okresie jesienno- zimowym. Zastępowanie cukru białego jego substytutami, na przykład ksylitolem.

 

Magdalena Zielnik-Stawicka, lekarz dentysta

ACI/456/03-2018

Data publikacji: 28.08.2018

---